Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ «ΑΥΤΟ-ΟΜΙΛΙΑΣ» ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ (Μέρος 1)
Πόσες φορές έχουμε δει στην τηλεόραση επαγγελματίες παίκτες
ποδοσφαίρου να μιλούν με τον εαυτό τους πριν την εκτέλεση ενός πέναλτι;
Μετά από μια άσχημη εκτέλεση κόρνερ; Μετά από ένα επιτυχημένο φάουλ
που κατέληξε στα δίχτυα;
Οι παίκτες πολλές φορές κάτω από την πίεση του αγώνα ή της
προπόνησης, μετά από μια επιτυχημένη ή αποτυχημένη προσπάθεια μιλούν με
τον εαυτό τους. Άραγε τι να σκέφτονται οι ποδοσφαιριστές;
Ο τρόπος σκέψης επηρεάζει την απόδοση των παικτών; Οι παίκτες όταν μιλούν με τον εαυτό τους μπορεί να επηρεάσουν την απόδοσή τους; Οι θέτικες σκέψεις βοηθούν την απόδοση;
Τι γίνεται όμως με τις αρνητικές; Ένα είναι το σίγουρο. Οι σκέψεις των αθλητών επηρεάζουν την απόδοσή τους. Υπάρχουν όμως και άλλα ερωτήματα τα οποία σχετίζονται με τις σκέψεις των αθλητών. Το κοινωνικό περιβάλλον ή ο προπονητής μπορούν να επηρεάσουν τις σκέψεις των αθλητών; Η νίκη ή ήττα μπορεί να επηρεάσουν τις σκέψεις των αθλητών και με ποιο τρόπο;
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Τι είναι σκέψεις;
Από τα αρχαία χρόνια, οι Στωικοί φιλόσοφοι πίστευαν ότι οι σκέψεις παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων. Ο Πλάτωνας όρισε τις σκέψεις ως «συνομιλία, που διεξάγει η ψυχή μόνη με τον εαυτό της».
Στη σύγχρονη αθλητική ψυχολογία η έρευνα της σκέψης αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πεδίο έρευνας. Ο όρος σκέψη πολλές φορές αναφέρεται και σαν αυτο-ομιλία. Με απλά λόγια, αυτο-ομιλία είναι αυτά που λένε οι αθλητές στον εαυτό τους είτε από μέσα τους είτε δυνατά. Μπορεί να έχει θετική, αρνητική, ή και ουδέτερη μορφή. Επίσης μπορεί να είναι παρακινητική «Πάμε δυνατά» ή να έχει μορφή καθοδήγησης «Σούταρε στη γωνία».
Σε μια από τις πρώτες έρευνες οι Mallett και Hanrahan δημοσίευσαν στο έγκυρο περιοδικό Sport Psychologist το 1997 κάποια πολύ σημαντικά αποτελέσματα για τη χρήση της αυτο-ομιλίας στον αγωνιστικό αθλητισμό. Εξέτασαν κατά πόσο η αυτο-ομιλία με μορφή καθοδήγησης μπορεί να επηρεάσει την απόδοση αθλητών δρόμου ταχύτητας 100 μέτρων. Οι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν ήταν από τα 0-30μ. «σπρώξε», από τα 30-60μ. «φτέρνα», και τέλος από τα 60-100μ. «επίθεση».
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πειραματική ομάδα (οι αθλητές χρησιμοποιούσαν λέξεις-κλειδιά) βελτίωσε σημαντικά την απόδοσή της σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που δεν χρησιμοποιούσε τίποτα.
Ο αποτελεσματικός προπονητής και ο αθλητικός ψυχολόγος μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνική της αυτο-ομιλίας
Οι προπονητές και οι προπονήτριες πρέπει να ενσωματώνουν τη χρήση της τεχνικής της αυτο-ομιλίας στην καθημερινή προπόνηση των αθλητών τους. Τότε οι αθλητές θα εκτελούν την αυτο-ομιλία στο άθλημά τους τόσο κατά τη διάρκεια της προπόνησης όσο και κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Στο επόμενο άρθρο θα δώσουμε κάποιες απλές οδηγίες για την εφαρμογή της τεχνικής κατά την εκτέλεση του πέναλτι.
Ζουρμπάνος Νίκος
Ο τρόπος σκέψης επηρεάζει την απόδοση των παικτών; Οι παίκτες όταν μιλούν με τον εαυτό τους μπορεί να επηρεάσουν την απόδοσή τους; Οι θέτικες σκέψεις βοηθούν την απόδοση;
Τι γίνεται όμως με τις αρνητικές; Ένα είναι το σίγουρο. Οι σκέψεις των αθλητών επηρεάζουν την απόδοσή τους. Υπάρχουν όμως και άλλα ερωτήματα τα οποία σχετίζονται με τις σκέψεις των αθλητών. Το κοινωνικό περιβάλλον ή ο προπονητής μπορούν να επηρεάσουν τις σκέψεις των αθλητών; Η νίκη ή ήττα μπορεί να επηρεάσουν τις σκέψεις των αθλητών και με ποιο τρόπο;
Ας ξεκινήσουμε όμως από την αρχή. Τι είναι σκέψεις;
Από τα αρχαία χρόνια, οι Στωικοί φιλόσοφοι πίστευαν ότι οι σκέψεις παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς και των συναισθημάτων. Ο Πλάτωνας όρισε τις σκέψεις ως «συνομιλία, που διεξάγει η ψυχή μόνη με τον εαυτό της».
Στη σύγχρονη αθλητική ψυχολογία η έρευνα της σκέψης αποτελεί ένα πολύ σημαντικό πεδίο έρευνας. Ο όρος σκέψη πολλές φορές αναφέρεται και σαν αυτο-ομιλία. Με απλά λόγια, αυτο-ομιλία είναι αυτά που λένε οι αθλητές στον εαυτό τους είτε από μέσα τους είτε δυνατά. Μπορεί να έχει θετική, αρνητική, ή και ουδέτερη μορφή. Επίσης μπορεί να είναι παρακινητική «Πάμε δυνατά» ή να έχει μορφή καθοδήγησης «Σούταρε στη γωνία».
Σε μια από τις πρώτες έρευνες οι Mallett και Hanrahan δημοσίευσαν στο έγκυρο περιοδικό Sport Psychologist το 1997 κάποια πολύ σημαντικά αποτελέσματα για τη χρήση της αυτο-ομιλίας στον αγωνιστικό αθλητισμό. Εξέτασαν κατά πόσο η αυτο-ομιλία με μορφή καθοδήγησης μπορεί να επηρεάσει την απόδοση αθλητών δρόμου ταχύτητας 100 μέτρων. Οι λέξεις που χρησιμοποιήθηκαν ήταν από τα 0-30μ. «σπρώξε», από τα 30-60μ. «φτέρνα», και τέλος από τα 60-100μ. «επίθεση».
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πειραματική ομάδα (οι αθλητές χρησιμοποιούσαν λέξεις-κλειδιά) βελτίωσε σημαντικά την απόδοσή της σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου που δεν χρησιμοποιούσε τίποτα.
Ο αποτελεσματικός προπονητής και ο αθλητικός ψυχολόγος μπορούν να χρησιμοποιήσουν την τεχνική της αυτο-ομιλίας
- στην εκμάθηση δεξιοτήτων
- στη διόρθωση λαθών
- στη συγκέντρωση της προσοχής
- στη δημιουργία της κατάλληλης ψυχικής διάθεσης
- στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
- στην παρακίνηση για περισσότερη προσπάθεια
- και στον αυτοματισμό της κίνησης.
Οι προπονητές και οι προπονήτριες πρέπει να ενσωματώνουν τη χρήση της τεχνικής της αυτο-ομιλίας στην καθημερινή προπόνηση των αθλητών τους. Τότε οι αθλητές θα εκτελούν την αυτο-ομιλία στο άθλημά τους τόσο κατά τη διάρκεια της προπόνησης όσο και κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Στο επόμενο άρθρο θα δώσουμε κάποιες απλές οδηγίες για την εφαρμογή της τεχνικής κατά την εκτέλεση του πέναλτι.
Ζουρμπάνος Νίκος
Η ΔΥΝΑΜΗ ΚΑΙ Η ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ «ΑΥΤΟ ΟΜΙΛΙΑΣ» ΣΤΟ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ (Μέρος 2)
(Η δύναμη της σκέψης στην εκτέλεση του πέναλτι)
Πολλές φορές βλέπουμε στην τηλεόραση τόσο τον παίκτη που εκτελεί
το πέναλτι όσο και τον τερματοφύλακα να μιλούν με τον εαυτό τους λίγο
πριν την εκτέλεσή του. Ο παίκτης μπορεί να λέει στον εαυτό του τη λέξη
«κέντρο», «μέσα» η «γωνία» για να κατευθύνει την μπάλα σε συγκεκριμένη
κατεύθυνση στα δίχτυα και ο τερματοφύλακας από την άλλη, μπορεί να λέει
από μέσα του «μπάλα» για να μην αφήσει τα μάτια του απ’ αυτήν.
Ένα είναι σίγουρο και επιστημονικά τεκμηριωμένο με αρκετές έρευνες στον τομέα της αθλητικής ψυχολογίας, ότι η αυτό-ομιλία βοηθάει στη βελτίωση της απόδοσης μέσω πολλών διαφορετικών μηχανισμών.
Οι μηχανισμοί αυτοί λέγονται
- αυτοσυγκέντρωση,
- έλεγχος άγχους,
- αυτοματισμός,
- αυτοπεποίθηση,
- χαλάρωση κ.α.
Με άλλα λόγια
λέγοντας κάτι στον εαυτό μας, μια λέξη «κλειδί» στην ουσία, κατά τη
διάρκεια της εκτέλεσης ενός πέναλτι ή κάποιας δεξιότητας μας βοηθάει
στη συγκέντρωση και στη βελτίωση της απόδοσης. Σε άλλες περιπτώσεις και
κάτω από άλλες καταστάσεις μπορεί να μας βοηθήσει στον έλεγχο του
άγχους και στην αποφυγή κάποιας βεβιασμένης ενέργειας. Πόσες φορές
έχετε πιάσει τον εαυτό σας να λέτε «ηρέμησε» για να αποφύγετε κάποια
συμπεριφορά.
Μαθαίνεται ο έλεγχος
της σκέψης και η χρήση της για τη βελτίωση της απόδοσης; Φυσικά και
μαθαίνεται όπως μαθαίνεται η εκτέλεση της πάσας, της ντρίπλας και του
σουτ στο ποδόσφαιρο. Όπως κάθε δεξιότητα χρειάζεται προπόνηση έτσι και η
τεχνική της αυτο-ομιλίας χρειάζεται εξάσκηση από τον παίκτη.
Ένας πολύ απλός
τρόπος είναι ο προπονητής με τη βοήθεια του παίκτη να βρουν κάποιες
λέξεις-κλειδιά, ανάλογα με το επίπεδο και τις ικανότητες του παίκτη,
στη βελτίωση της απόδοσης κάποιας συγκεκριμένης δεξιότητας.
Αν πάρουμε για
παράδειγμα το πέναλτι, οι λέξεις αυτές μπορεί να είναι «γωνία», «μέσα»,
«απαλά», «δυνατά», «κέντρο», «ήρεμα», «μπάλα» και πολλές άλλες. Ο
προπονητής μαζί με τον παίκτη αποφασίζουν από κοινού ποιά είναι η λέξη ή
λέξεις ανάλογα με το επίπεδο και την ηλικία του παίκτη.
Όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο του παίκτη τόσο πιο πολλές και σύνθετες φράσεις μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε.
Όσο μικρότερος είναι προσπαθούμε να χρησιμοποιούμε μια λέξη που να είναι απλή και σαφής.
Μπορούμε για παράδειγμα να χωρίσουμε την εκτέλεση του πέναλτι σε δυο κομμάτια.
Όταν παίρνει φόρα και όταν εκτελεί.
Όταν παίρνει φορά
μπορεί να λέει «χαλαρά», και πριν χτυπήσει «δεξιά» ή «μέσα». Η
διαδικασία αυτή μπορεί να πάρει και 10 λεπτά σε κάθε προπόνηση,
χρησιμοποιώντας διαφορετικές λέξεις-κλειδιά. Ο παίκτης μπορεί να
εκτελέσει 2 σετ των 5 πέναλτι με κάποια λέξη και άλλα 2 σετ με κάποια
άλλη και ούτω κάθε εξής.
Αυτό που πρέπει να
θυμάται τόσο ο παίκτης αλλά και ο προπονητής είναι ότι η αυτό-ομιλία
αποτελεί μια ψυχολογική τεχνική που μαθαίνεται και χρειάζεται αρκετή
εξάσκηση για να γίνει μέρος της τεχνικής του παίκτη.
Δοκιμάστε αυτό και
θα δείτε ότι η δύναμη της αυτό-ομιλίας μπορεί να αποβεί πολύ
αποτελεσματική στη διαχείριση της προπονητικής διαδικασίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου